“Dúnyanı ózgertken tentekler” jańa joybarı
Stiv Jobs haqqında maǵlıwmatlar
Steven Paul Jobs yamasa Steve Jobs – amerikalı injener hám isbilermen, Apple Inc. korporaciyası tiykarshısı hám direktorı bolǵan. Stiv Jobs kóp jumıslardı isley alatuǵın, hám adamdı ózine tartatuǵın ónimlerdi shıǵarıwda bir qatar jańalıqlardı kirgizgen. Onı kóbinese biznes tariyxındaǵı eń tabıslı hám basqalarǵa órnek bola alatuǵın isbilermen dep ataydı.
Steve Jobs 1955-jılı 24-fevralda Kaliforniya shtatındaǵı Mountain View qalasında dúnyaǵa kelgen. Onıń jaslıq hám óspirimlik jılları sol jerde bolǵan. Jobs mekteptegi balalardan júdá shaqqan hám aqıllı edi. Onıń haqıyqıy ata-anası shańaraq qurmaǵanı ushın náresteni baǵıp alıw ushın berip jiberedi. Pol hám Klara Jobslar onı baǵıp aladı.
Balanıń tiykarǵı ákesi Abdulfattoh Jon Jandaliy, Suriyalı musılman, anası Joanna Simpson bolsa amerikalı. Olar keyinshelli shańaraq quradı hám Jandaliy sıyasıy pánler, Simpson bolsa filologiya tarawında iskerlik alıp baradı.
2003-jılı Steve Jobstıń asqazan astında rak payda boladı. Dawalanıp bolǵannan keyin basında ózin jaqsı sezedi, biraq pútkilley sawalıp ketpeydi. Sawlıǵı hesh jaqsılanbaǵanı sebepli 2011-jılı avgust ayında Applediń bas direktorı (CEO) lawazımınan túsedi hám basqarıw komitetiniń jetekshisi etip saylanadı. Steve Jobs 2011-jılı 5-oktyabrde 56 jasında ondaǵı raktiń ótlesip ketiwi nátiyjesinde dúnyadan erte kóz jumadı.
1974-jılı Steve Jobs mektep dáwirinde tanısqan dostı Steve Wozniak penen jáne ushırasadı hám oǵan birge biznes ashıwdı usınıs etedi. Steve Vozniak sol payıtta HP (Hewlett-Packard) kompaniyasında isleytuǵın edi. 1976-jılı Jobstıń Folksvagen minibusın hám Vozniaktiń programmalı kalkulyatorın satıp, ekewi Jobstıń úyindegi garajda logikalıq plata (logic board) isledi hám onı Apple I dep atadı.
Steve Jobs birinshilerden bolıp kompyuterlerden tek alımlar hám kárxanalar emes, bálkim hár qanday insan paydalanıwına boladı degen pikirlerdi ilgeri súrgen.
1977-jılı eki dos Apple II kompyuterin isleydi hám oǵan klaviatura menen ózgeshe qutını qosadı. Sol jılı Steve sheriklerinen ǵárejet toplaydı hám Apple Computer kompaniyasına tiykar saladı. Apple II júdá tabıslı ónim edi: 1982-jılı Apple bir jılda 1 milliard dollardan aslam sawda qılǵan tariyxta birinshi kompyuter kompaniyası boldı. 1983-jılı Apple Compyuter aldın kórilmegen tezlik penen AQShtıń eń joqarı 500 kompaniyaları dizimi bolǵan Fortune 500 qatarına qosıldı. Aqırı bul jetiskenlik emes pe?
1983-jılı Apple Lisa dep atalǵan, tiykarınan biznesler ushın mólsherlengen kompyuterdi satıwǵa shıǵaradı. Lisada birinshilerden bolıp ekranda kursordı basqaratuǵın “tıshqan” bar edi. Keyinrek keń jámiyetshilikke mólsherlengen Macintosh kúshli kompyuteri shıqtı. Macintoshda paydalanıwshınıń grafikalıq interfeysi (Graphical user interface, GUI) texnologiyasınan qollanılǵan.
NeXT
1985-jılda Steve Jobs ishki kelispewshilikler sebepli ózi jaratqan kompaniyasınan quwıldı. Jobs ózi menen bes qánigeni alıp NeXT degen jańa kompaniyaǵa tiykar saladı. 1986-jılı Jobs Lucasfilm Ltd. degen kompaniyasınıń kompyuter bólimin satıp aladı hám onı Pixar Animation Studios dep ataydı. Pixar kompyuter animaciyası tarawında eń kúshli kompaniyaǵa aylanadı. Pixar 1995-jılı “Oyınshıqlar tariyxı” (Toy Stroy) – tariyxta birinshi márte pútkilley kompyuterde islengen filmdi shıǵaradı.
1996-jılı Apple NeXTti satıp aladı hám Jobs Applediń másláhatshisi etip tayınlanadı. Keyinrek Jobs jáne qaytadan Applediń baslıǵı lawazımına kóteriledi hám onıń basshılıǵı tiykarında kompaniya jáne kóteriledi. 1998-jılı Jobs ózi úles qosqan iMac degen bir ǵana bólimnen ibarat kompyuter satıwǵa shıǵarıladı hám Applediń jumısları jáne júrisip ketedi. Bul jetiskenlik emes pe???
iPod, iTunes, iPhone hám iPad
2001-jılı Apple muzika tıńlaw ushın mólsherlengen iTunes programmasın shıǵardı. Sol jılı partativ muzika pleyeri iPod satıwǵa shıǵarıldı. Bul ónim pútkil dúnya boyınsha qarıydarlarǵa unaydı. Bul tabıslardan keyin iTunes muzika satıp alıw saytı ashıldı. 2003-jılı aprelde ashılǵan bul sayttan usı kúnge deyin 10 milliardtan aslam qosıq kóshirilip alınǵan. 2007-jılı kóp funkciyalı iPhone telefonı, 2010-jılı bolsa iPad planshet kompyuteri satıwǵa shıǵarıldı. Bul eki ónimler islep shıǵılıwı hám jámiyetke kórsetiliwi boyınsha Jobstıń ózi shuǵıllanǵan.
Bul maǵlıwmatlar ele sizge jeterli bolmawı múmkin. Biraq biz kóbirek qızıqlı informaciyalardı sanańız astına jetkeriwge háreket ettik.
Stiv Jobs haqqında bunnan da kóbirek maǵlıwmatqa iye bolıwdı qáleseńiz belgili jazıwshı Uolter Ayzeksonnıń “Stiv Jobs” atlı kitabın oqıń hám pikirlew dúnyańızdı jáne de bayıtıń.
Esletip ótemiz “Dúnyanı ózgertken tentekler” audio hám tekstli joybarımız hár kúni “Bookie” qaraqalpaq tilindegi audiokitaplar platforması hám jaslar isleri agentliginiń rásmiy kanallarında berilip barıladı.
Bizden uzaqlaspań, eń kreativ joybarlar tek ǵana bizde!!!
Joybardıń tiykarshısı: Azizbek Dabilov